Theses metadata

“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.

Export

Creator:	Vukadinović, Tijana
Title:	Imunohistohemijske karakteristike vaskularizacije i inflamatorne infiltracije nosne sluznice kod pacijenata sa hroničnim rinosinuzitisom
Copyright date:	2024
Trajni link:	https://phaidra.ucg.ac.me/detail_object/o:1878?tab=0#mda
Pregled teze:
Download link:
Select license:	Autorstvo-Nekomercijalno 3.0 Srbija (CC BY-NC 3.0)

Academic metadata

Theses Type:	Doktorska disertacija
Academic Expertise :	Medicinske nauke
Academic Title:	doktor medicinskih nauka
University:	Univerzitet Crne Gore
Faculty:	Medicinski fakultet
Group:	Studijski program Medicina

Other Theses Metadata

Title translated:	Immunohistochemical characteristics of vascularization and inflammatory infiltration of the nasal mucosa in patients with chronic rhinosinusitis
Format:	PDF/A (listova)
Abstract:	Uvod: Gusta inflamatorna C elijska infiltracija i vaskularizacija nazalne sluzokože su histološke karakteristike hroničnog rinosinuzitisa (CRS). Remodelovanje tkiva uključuje hipertrofiju respiratornog epitela, zadebljanje bazalne membrane, izražen stromalni edem pracen fibrozom i gust inflamatorni infiltrat. Sinonazalna polipoza je hronična inflamatorna bolest sluzokože nosa i paranazalnih šupljina u kojoj dominira T2 imuni odgovor, koji dovodi do oštecenja nazalne i sinusne sluzokože posredovanog eozinofilima. Ciljevi istraživanja: 1. Na osnovu rezultata patohistološke i imunohistohemij ske analize uporediti i procijeniti stepen povezanosti intenziteta inflamatorne infiltracije epitela i subepitela i vaskularizacije subepitela, kod pacijenata sa različitim formama hroničnog rinosinuzitisa u odnosu na zdrave ispitanike. 2. Procijeniti nivo korelacije imunohistohemijskih i kliničkih parametara koji ukazuju na stepen proširenosti hroničnog zapaljenja. Metodologija: Istraživanje predstavlja prospektivnu studiju presjeka, kojom su obuhvaćena devedeset i četiri ispitanika, sprovedenu u skladu sa Helsinškom deklaracijom. Istraživanje je sprovedeno je u Klinici za otorinolaringologiju i Institutu za patologiju Vojnomedicinske akademije u Beogradu, u periodu od marta 2020 do oktobra 2022 godine. Protokol i metode studije su odobreni odlukom Etičkog komiteta Vojnomedicinske akademije u Beogradu (IRB odobrenje br. 21/2022), kao i odlukom Komiteta za medicinsku etiku i bioetiku Medicinskog fakulteta Univerzita Crne Gore ( odluka broj 381/2 od 04.03.2022. godine). Svi i spitanici koji su studijom obuhvaćeni su prethodno dali pisani informativni pristanak. Istraživanjem su obuhvaćeni pacijenti kod kojih je dijagnostikovan hronični rinosinuzitis u skladu sa Evropskim pozicionim dokumentom o rinosinuzitisu i nazalnim polipima (EPOS) 2020. Svi ispitanici su hirurški liječeni u Klinici za otorinolaringologiju Vojnomedicinske akademije u Beogradu u periodu trajanja studije. Studija je obuhvatila trideset i tri pacijenta koji su imali CRS sa nazalnom polipozom bez osetljivosti na aspirin (CRSwNP), dvadeset pacijenata sa nazalnom polipozom, koja je dio patološkog supstrata u okviru respiratorne bolesti izazvane aspirinom (AERD) i deset pacijenata koji su imali CRS bez polipoze (CRSsNP), a koji su indikovani za hirurško liječenje. Kontrolnu grupu činio je trideset i jedan ispitanik bez inflamacije sluznice nosa i paranazalnih šupljina, indikovan za hirurško liječenje pneumatizovane srednje nosne školjke. Svi pacijenti su bili klinički ocjenjeni prije operacije za nazalne simptome, kvalitet života i nalaz pregleda paranazalnih šupljina kompjuterizovanom tomografijom. Uzorci sinonazalnih polipa i nazalne sluzokože svih pacijenta i ispitanika uključenih u studiju su imunohistohemijski obojeni na marker infiltracije eozinofila BMK13 i markere angiogeneze CD31 i CD34. Rezultati: Pacijenti sa AERD su imali najveći nivo imunoekspresije za BMK13. Najjači obrazac bojenja CD34 pronađen je u grupi sa AERD, a najviši nivo ekspresije za CD31 u CRSwNP grupi. Pronašli smo pozitivnu korelaciju između BMK13, narušenog kvaliteta života i radiološki procijenjenog stepena bolesti kod pacijenata sa CRSwNP. Osim kod pacijenata sa CRSsNP, nije pronađena korelacija između markera eozinofilije tkiva i markera vaskularne proliferacije. Sve tri grupe pacijenata sa CRS su pokazale značajnu statističku razliku u vrijednostima ispitivanih imunohistohemijskih markera: CD31 (p < 0,05); CD34 (p < 0,01); BMK13 (p < 0,001). Imunorekativnost za CD31 i CD34 nije bila u potpunosti odsutna ni kod jednog ispitanika. Odnos između imunohistohemijskih markera i rezultata kliničkih parametara pacijenata uključenih u ovu studiju pokazao je umjerenu pozitivnu korelaciju između BMK13 i SNOT-22 (rs = 0,46) i između BMK13 i LMS (rs = 0,58) u grupi CRSwNP . U grupi CRSsNP, granična statistička značajnost u korelaciji je prikazana samo za CD31 i BMK13, koji su pokazali umerenu pozitivnu korelaciju (rs = 0,65). Pokazano je da LMS korelira sa VAS i SNOT-22 u grupama pacijenata sa CRSwNP (rs = 0,53; rs = 0,58) i AERD (rs = 0,55; rs = 0,6) . Kod kontrolnih subjekata smo pronašli pozitivnu korelaciju između SNOT -22 i VAS (rs = 0,77) i između CD31 i CD34 (rs = 0,47) Zaključci: Pacijenti sa AERD fenotipom imaju najveci stepen stromalne eozinofilne infiltracije i endotelne proliferacije u por eđenje sa drugim fenotipovima CRS. Marker infiltracije eozinofila BMK13 pokazuje značajniju korelaciju sa kliničkim parametrima CRS u poređenju sa markerima vaskularne proliferacije. Značaj ovog istraživanja je fokus na analizi korelacije gustine eozinofilnog inflmamatornog infiltrata i intenziteta vaskularizacije strome u okviru hroničnog rinosinuzitisa. Markeri angiogeneze CD31 i CD34 su značajno više ispoljeni u sluznici pacijenata sa AERD i CRSwNP u odnosu na pacijente sa CRSsNP i zdrave ispitanike. Posebno je ispitivan AERD u morfološkom smislu, kao zaseban entitet među oboljelima od hroničnog rinosinuzitisa, iako nije dokazano postojanje korelacije između markera eozinofilne infiltracije i vaskularne proliferacije u lamini propriji kod pacijenata sa sinonazalnom polipozom.
Abstract:	Introduction: Dense inflammatory cell infiltration and vascularization of the nasal service are the histological features of chronic rhinosinusitis (CRS). Tissue remodeling includes hypertrophy of the respiratory epithelium, thickening of the basement membrane, pronounced stromal edema followed by fibrosis and a dense inflammatory infiltrate. Sinonasal polyposis is a chronic inflammatory disease of the mucous membrane of the nose and paranasal cavities in which the T2 immune response predominates, leading to damage to the nasal and sinus services mediated by eosinophils. Aims: 1. Based on the results of pathohistological and immunohistochemical analysis, compare and evaluate the degree of connection between the intensity of inflammatory infiltration of the epithelium and subepithelium (lamina propria) and vascularization of the subepithelium in patients with various forms of chronic rhinosinusitis compared to healthy subj ects. 2. Assess the level of correlation of immunohistochemical and clinical parameters that indicate the extent of chronic inflammation. Methods: The research is a prospective cross-sectional study, which included ninety-four patients, conducted in accordance with the Helsinki Declaration. The research was conducted at the Clinic for Otorhinolaryngology and the Institute of Pathology of the Military Medical Academy in Belgrade, in the period from March 2020 to October 2022. The study protocol and methods were approved by the decision of the Ethics Committee of the Military Medical Academy in Belgrade (IRB approval no. 21/2022), as well as by the decision of the Committee for Medical Ethics and Bioethics of the Faculty of Medicine at the University of Montenegro (decision no. 381/2 of 03.04.2022) . All subjects included in the study gave written informed consent beforehand. The research included patients who were diagnosed with chronic rhinosinusitis in accordance with the European Position Document on Rhinosinusitis and Nasal Polyps (EPOS) 2020. All subj ects were surgically treated at the Otorhinolaryngology Clinic of the Military Medical Academy in Belgrade during the study period. The study included 33 patients who had CRS with aspirin-unresponsive nasal polyposis (CRSwNP), 20 patients with nasal polyposis as part of aspirin-induced respiratory disease (AERD), and 10 patients who had CRS without polyposis (CRSsNP), indicated for surgical treatment. The control group consisted of 31 subjects without inflammation of the nasal mucosa and paranasal cavities indicated for surgical treatment of pneumatized middle nasal concha. All patients were clinically evaluated before surgery for nasal symptoms, quality of life, outcome and findings of paranasal cavity examination by computed tomography. Samples of sinonasal polyps and nasal mucosa of all patients and subjects included in the study were immunohistochemically stained for eosinophil infiltration marker BMK13 and angiogenesis markers CD31 and CD34. Results: Patients with AERD had the highest level of immunoexpression for BMK13. The strongest CD34 staining pattern was found in the AERD group, the highest expression level for CD31 in the CRSvNP group. We found a positive correlation between BMK13, impaired quality of life and radiologically assessed degree of disease in patients with CRSvNP. Except for patients with CRSsNP, no correlation was found between markers of tissue eosinophilia and markers of vascular proliferation. All three groups of patients with CRS showed a significant statistical difference in the values of the examined immunohistochemical markers: CD31 (p < 0.05); CD34 (p < 0.01); BMK13 (p < 0.001). Immunoreactivity for CD31 and CD34 was not fully matched in any subject. The relationship between immunohistochemical markers and the results of clinical parameters of the patients included in this study showed a moderate positive correlation between BMK13 and SNOT-22 (rs = 0.46) and between BMK13 and LMS (rs = 0.58) in the CRSvNP group. In the CRSsNP group, borderline statistical significance in the correlation was shown only for CD31 and BMK13, which showed a moderate positive correlation (rs = 0.65). LMS was shown to correlate with VAS and SNOT-22 in CRSvNP (rs = 0.53; rs = 0.58) and AERD (rs = 0.55; rs = 0.6) patient groups. In control subjects, we found a positive correlation between SNOT-22 and VAS (rs = 0.77) and between CD31 and CD34 (rs = 0.47) Conclusion: Patients with AERD phenotype have the highest degree of stromal eosinophilic infiltration and endothelial proliferation compared to other CRS phenotypes. The eosinophil infiltration marker BMK13 shows a significant correlation with the clinical parameters of CRS compared to markers of vascular proliferation. The significance of this research is the focus on the correlation analysis of the density of eosinophilic inflammatory infiltrate and the intensity of vascularization of the stroma in chronic rhinosinusitis. Angiogenesis markers CD31 and CD34 were significantly more expressed in the mucosa of patients with AERD and CRSwNP compared to patients with CRSsNP and healthy subjects. AERD was specifically examined in a morphological sense, as a separate entity among patients with chronic rhinosinusitis, although the existence of a correlation between markers of eosinophilic infiltration and vascular proliferation in the lamina propria in patients with sinonasal polyposis was not proven.
Authors Key words:	endotel; eozinofili; imunohistohemija; upala; nazalna polipoza; hronični sinuzitis; AERD
Authors Key words:	endothelium; eosinophils; immunohistochemistry; inflammation; nasal polyposis; chronic sinusitis; AERD
Language:	Serbian

Abstract:

Uvod: Gusta inflamatorna C elijska infiltracija i vaskularizacija nazalne sluzokože su histološke karakteristike hroničnog rinosinuzitisa (CRS). Remodelovanje tkiva uključuje hipertrofiju respiratornog epitela, zadebljanje bazalne membrane, izražen stromalni edem pracen fibrozom i gust inflamatorni infiltrat. Sinonazalna polipoza je hronična inflamatorna bolest sluzokože nosa i paranazalnih šupljina u kojoj dominira T2 imuni odgovor, koji dovodi do oštecenja nazalne i sinusne sluzokože posredovanog eozinofilima. Ciljevi istraživanja: 1. Na osnovu rezultata patohistološke i imunohistohemij ske analize uporediti i procijeniti stepen povezanosti intenziteta inflamatorne infiltracije epitela i subepitela i vaskularizacije subepitela, kod pacijenata sa različitim formama hroničnog rinosinuzitisa u odnosu na zdrave ispitanike. 2. Procijeniti nivo korelacije imunohistohemijskih i kliničkih parametara koji ukazuju na stepen proširenosti hroničnog zapaljenja. Metodologija: Istraživanje predstavlja prospektivnu studiju presjeka, kojom su obuhvaćena devedeset i četiri ispitanika, sprovedenu u skladu sa Helsinškom deklaracijom. Istraživanje je sprovedeno je u Klinici za otorinolaringologiju i Institutu za patologiju Vojnomedicinske akademije u Beogradu, u periodu od marta 2020 do oktobra 2022 godine. Protokol i metode studije su odobreni odlukom Etičkog komiteta Vojnomedicinske akademije u Beogradu (IRB odobrenje br. 21/2022), kao i odlukom Komiteta za medicinsku etiku i bioetiku Medicinskog fakulteta Univerzita Crne Gore ( odluka broj 381/2 od 04.03.2022. godine). Svi i spitanici koji su studijom obuhvaćeni su prethodno dali pisani informativni pristanak. Istraživanjem su obuhvaćeni pacijenti kod kojih je dijagnostikovan hronični rinosinuzitis u skladu sa Evropskim pozicionim dokumentom o rinosinuzitisu i nazalnim polipima (EPOS) 2020. Svi ispitanici su hirurški liječeni u Klinici za otorinolaringologiju Vojnomedicinske akademije u Beogradu u periodu trajanja studije. Studija je obuhvatila trideset i tri pacijenta koji su imali CRS sa nazalnom polipozom bez osetljivosti na aspirin (CRSwNP), dvadeset pacijenata sa nazalnom polipozom, koja je dio patološkog supstrata u okviru respiratorne bolesti izazvane aspirinom (AERD) i deset pacijenata koji su imali CRS bez polipoze (CRSsNP), a koji su indikovani za hirurško liječenje. Kontrolnu grupu činio je trideset i jedan ispitanik bez inflamacije sluznice nosa i paranazalnih šupljina, indikovan za hirurško liječenje pneumatizovane srednje nosne školjke. Svi pacijenti su bili klinički ocjenjeni prije operacije za nazalne simptome, kvalitet života i nalaz pregleda paranazalnih šupljina kompjuterizovanom tomografijom. Uzorci sinonazalnih polipa i nazalne sluzokože svih pacijenta i ispitanika uključenih u studiju su imunohistohemijski obojeni na marker infiltracije eozinofila BMK13 i markere angiogeneze CD31 i CD34. Rezultati: Pacijenti sa AERD su imali najveći nivo imunoekspresije za BMK13. Najjači obrazac bojenja CD34 pronađen je u grupi sa AERD, a najviši nivo ekspresije za CD31 u CRSwNP grupi. Pronašli smo pozitivnu korelaciju između BMK13, narušenog kvaliteta života i radiološki procijenjenog stepena bolesti kod pacijenata sa CRSwNP. Osim kod pacijenata sa CRSsNP, nije pronađena korelacija između markera eozinofilije tkiva i markera vaskularne proliferacije. Sve tri grupe pacijenata sa CRS su pokazale značajnu statističku razliku u vrijednostima ispitivanih imunohistohemijskih markera: CD31 (p < 0,05); CD34 (p < 0,01); BMK13 (p < 0,001). Imunorekativnost za CD31 i CD34 nije bila u potpunosti odsutna ni kod jednog ispitanika. Odnos između imunohistohemijskih markera i rezultata kliničkih parametara pacijenata uključenih u ovu studiju pokazao je umjerenu pozitivnu korelaciju između BMK13 i SNOT-22 (rs = 0,46) i između BMK13 i LMS (rs = 0,58) u grupi CRSwNP . U grupi CRSsNP, granična statistička značajnost u korelaciji je prikazana samo za CD31 i BMK13, koji su pokazali umerenu pozitivnu korelaciju (rs = 0,65). Pokazano je da LMS korelira sa VAS i SNOT-22 u grupama pacijenata sa CRSwNP (rs = 0,53; rs = 0,58) i AERD (rs = 0,55; rs = 0,6) . Kod kontrolnih subjekata smo pronašli pozitivnu korelaciju između SNOT -22 i VAS (rs = 0,77) i između CD31 i CD34 (rs = 0,47) Zaključci: Pacijenti sa AERD fenotipom imaju najveci stepen stromalne eozinofilne infiltracije i endotelne proliferacije u por eđenje sa drugim fenotipovima CRS. Marker infiltracije eozinofila BMK13 pokazuje značajniju korelaciju sa kliničkim parametrima CRS u poređenju sa markerima vaskularne proliferacije. Značaj ovog istraživanja je fokus na analizi korelacije gustine eozinofilnog inflmamatornog infiltrata i intenziteta vaskularizacije strome u okviru hroničnog rinosinuzitisa. Markeri angiogeneze CD31 i CD34 su značajno više ispoljeni u sluznici pacijenata sa AERD i CRSwNP u odnosu na pacijente sa CRSsNP i zdrave ispitanike. Posebno je ispitivan AERD u morfološkom smislu, kao zaseban entitet među oboljelima od hroničnog rinosinuzitisa, iako nije dokazano postojanje korelacije između markera eozinofilne infiltracije i vaskularne proliferacije u lamini propriji kod pacijenata sa sinonazalnom polipozom.